لوله های بدون درز
برای تولید لوله های بدون درز بیلت های فلزی گرما داده میشوند و شکل داده می‌شود تا به صورت مقطعی لوله ای شکل در آیند و سپس با ایجاد حفره ای در داخل آنها به صورت لوله ای در می آید که هیچ گونه درز و جای جوشی روی آن وجود ندارد. کلمه بدون درز به معنی عدم وجود هیچ گونه درز و یا خط جوش است.
لوله‌های بدون درز مصارف مختلفی در صنایع نفت و گاز دارند:
- لوله های حفاری کیسینگ و تیوبینگ
- لوله‌های انتقال مایعاتی مانند نفت و گاز اسیدها و بخار
- لوله های مورد استفاده برای پالایش نفت و گاز و محصولات مرتبط
- لوله ها با مصارف تاسیساتی
رایج ترین لوله های مورد استفاده در صنعت نفت و گاز به شرح زیر می باشد:
- انواع لوله های کربن استیل برای مصارف فشار قوی و ضعیف با استاندارد (ASTM A53, A106, A333 & API 5L)
- لوله ها با آلیاژ مالی کروم MOLY-CHROM ASTM A335 GRADE P5 TO P91، که برای موارد با فشار و حرارت بالا در پالایشگاه ها و نیروگاه ها مورد استفاده قرارمی گیرند.
- لوله های استنلس استیل (ASTM A312 304, 316, 321, 347)
- لوله های داپلکس یا سوپر داپلکس ( ASTM A790/A928)
- انواع آلیاژهای نیکل (اینکونل، HASTELLOY، مونل، نیکل 200، …)
- لوله های غیر آهنی (آلومینیوم، مس، برنج، …)
بعضی از مشخصه ها فقط در مورد لوله بدون درز بکار می رود مانند استاندارد ASTM A106 ولی تعدادی هم برای لوله بدون درز و هم درز دار استفاده میشوند. مانند: ASTM A53
لوله های کربن استیل (A53, A333, A106, API 5L) بزرگ‌ترین بازار مصرفی را دارند زیرا می توانند برای بیشتر مصارف با دمای بالا و پایین مورد استفاده قرار بگیرد.
مصرف اصلی لوله های استنلس استیل در صنایعی می باشد که دارای خورندگی بالا و یا دما و فشار خیلی زیاد می باشد.
لوله های بدون درز نباید با تیوب های بدون درز اشتباه گرفته شود بین این دو چند تفاوت وجود دارد. لوله به جسم استوانه یی شکلی که سیالات در درون آن جریان دارد گفته می شود در حالیکه تویوب به مقاطع استوانه ای گفته می شود که می تواند اشکال مختلفی مانند گرد، بیضی و مربع داشته باشد و می‌تواند مصارفی مانند سازه های ساختاری/ مکانیکی، سیستم های ابزار دقیقی و سازه های تحت فشار مانند بویلرها سوپر هیتر ها داشته باشد.
لوله های بدون درز به علت روش تولید پیچیده ای که دارند و همچنین محدود بودن تولیدکنندگان این نوع لوله معمولاً ۲۰ تا ۳۰ درصدگرانتر از لوله های درزدار می باشند. در مورد لوله ها با سایز ها و مشخصات خاص تر مانند لوله های ۲۰ اینچ به بالا ویا متریال خاص مانند A335 p91 از آنجایی که تولیدکنندگان و تامین بسیار محدود هستند قیمت آنها به نسبت بالاتر می باشد.
با توجه به این نکته نمی توان روش یکسانی برای قیمت گذاری تمام لوله های کربن استیل یا استنلس استیل با توجه به ضخامت و قطر داخلی آن ها داشت زیرا تمام موارد بالا برای تعیین قیمت لوله باید در نظر گرفته شود تا برآورد هزینه پروژه ها دچار مشکل نگردد. به غیر از موارد فوق تغییرات قیمت مخصوصا در مورد لوله های آلیاژی که دارای المان های شیمیایی مانند موبیدیوم، کرومیوم، مس، نیکل می باشند نیز باید در نظر گرفته شود.
استانداردهای ASME B36.10 & B36.19 در مورد ابعاد و وزن لوله‌های مورد استفاده در صنایع پتروشیمی می باشد.
استاندارد ASME B36.10 در مورد وزن و ابعاد تمام لوله های کربن استیل و آلیاژی از سایزهای 8/1 تا ۲۴ اینچ می باشد
استاندارد ASME B36.19 در مورد لوله های بدون درز استنلس استیل، دوبلکس و آلیاژی نیکل می باشد.
لوله های بدون درز با سایزهای استانداردی که بر اساس میزان تقریبی سیالی می باشد که درون آن ها جریان دارد و رده که همان ضخامت لوله می باشد مشخص می گردند.
لوله های درز جوش مستقیم یا درز مخفی (ERW)
لوله‌های ERW با استفاده از کویل تولید می گردند به این صورت که در ابتدا کویل ها باز میشوند، صاف میشوند، برش داده می شوند در نهایت به شکل لوله درآمد و لبه های آن ها از طریق جوش الکتریکی به هم وصل می شود. همچنین میتوانید مقاله لوله اسپیرال را نیز مطالعه کنید.
لوله‌های ERW در سایزهای 2/1 تا ۲۰ اینچ موجود می باشد. رایج ترین استاندارد لوله کربن استیل ASME A53 می باشد و رایج ترین استاندارد در لوله های استنلس استیل A312 میباشد.
در سال های اخیر با توجه به پیشرفت تکنولوژی در زمینه جوشکاری، لوله‌های ERW جایگزین مناسبی از نظر قیمت و عملکرد برای لوله‌های بدون درز شده‌اند. این تکنیک های جدید جوشکاری طی سال ها باعث از بین رفتن برتری لوله های بدون درز نسبت به لوله های ERW شده است و امکان جایگزینی لوله های بدون درز را حداقل در بعضی از موارد داده است. البته لوله‌های بدون درز به دلیل مقاومت بالایی که دارد هنوز از برتری نسبت به ERW برخوردار هستند.